Iedereen voelt zich wel eens onzeker. Echt waar. Maar het is niet iets waar we het dagelijks over hebben. Er heerst een soort taboe over. Je moet namelijk sterk zijn en vol zelfvertrouwen de wereld tegemoet treden. Maar je bent echt niet de enige die af en toe onzeker is.
Het verschil is alleen dat het bij de een meer aanwezig is dan bij de ander. Als je last hebt van je onzekerheid is het een ander verhaal. Het zorgt ervoor dat je over alles gaat twijfelen en dat je niet het leven kan leiden wat je echt wilt leiden. Je weet dat er meer inzit, maar het komt er niet uit. Voor deze mensen heb ik dit artikel geschreven.
Waarom ben je onzeker?
Onzeker zijn of weinig zelfvertrouwen hebben kan een flink effect hebben op je dagelijkse leven. Waarom die onzekerheid? We willen graag dat anderen ons aardig vinden. Dat we erbij horen. Ons liefde geven. En al van kleins af aan word je beloond als je het gewenste gedrag laat zien. Je krijgt een snoepje, sticker een aai over je bol. Dus gewenst gedrag laten zien staat gelijk aan positieve aandacht. Je krijgt bevestiging als je je gedraagt zoals anderen dat willen.
Nu ben je volwassen en ben je eigenlijk nog steeds op zoek naar die bevestiging. Dus probeer je te voldoen aan de verwachtingen. Want als je voldoet aan de verwachtingen vinden ze je aardig en vinden ze je goed genoeg. Alleen die verwachtingen worden niet meer altijd uitgesproken, dus bedenk je ze zelf in je hoofd. Je wil, koste wat kost, voorkomen dat je iets doet wat niet aan deze verwachtingen voldoet.
En omdat je zo bezig bent met het voldoen aan verwachtingen laat je gedrag zien dat niet helemaal bij jouzelf hoort. Je speelt een rol. Een rol die niet altijd bij je past en veel energie kost. De nog ‘veiligere weg’ is jezelf helemaal niet meer laten zien. Je zegt of doet zo min mogelijk. Je zou het liefst willen verdwijnen, opgaan in de achtergrond. Dan vinden ze je niet stom… maar ook niet leuk. Kortom, onzeker zijn is dodelijk vermoeiend.
Overspoelende onzekerheid
Soms overspoelt je onzekerheid je. Het wordt weer getriggerd door een situatie. Een moment. En dan wordt de hele bak shit van alle opgebouwde ervaringen waarin jij je onzeker hebt gevoeld opengetrokken. Het overspoelt je. En daarna word je boos op jezelf. Want rationeel weet je dat het nergens op slaat. Maar het is een alles overweldigend gevoel. Het gevoel dat je niet goed genoeg bent, dat andere beter zijn of zelfs dat jij er niet toe doet.
Doordat dat gevoel zo vaak gevoed is in het verleden wordt het heel makkelijk opgeroepen. Het is jouw olifantenpaadje. Op dat ingesleten weggetje zitten de meeste neurale verbindingen in je hersenen, waardoor het pad gemakkelijk genomen wordt. En doordat het zo is ingesleten voelt het als de waarheid.
Onzekerheidsgevoel
Als jij het over jouw onzekerheid hebt, zeg je dan ´Ik ben onzeker?´ of ´Ik voel me onzeker ´ Het lijkt hetzelfde, maar het maakt een wereld van verschil.
Als je zegt: ´ik ben onzeker´ is het een eigenschap die je met jouw persoonlijkheid verbindt. Het is een feit. Jij bent zo. En het lijkt bijna onveranderbaar. Het is een deel van jou. En het is ook makkelijk om te zeggen: ´ik ben onzeker´. Dan wordt het een eigenschap waar jij je achter kunt verschuilen.
Zo ben ik nu eenmaal. Dus ik hoef nu geen actie te ondernemen, want ik ben onzeker. Maar is dat ook echt zo? Ben jij altijd, in alle situaties, onzeker? Ben jij onzeker als jij op de bank netflix kijkt? Ben jij onzeker als je slaapt? Grote kans dat het antwoord: ´Nee´ is. Onzekerheid is een gevoel dat de kop op steekt.
Bij: ´ik voel me onzeker´ gaat het om een gevoel. Iets wat voorbijgaat. Net als boos zijn of verdrietig zijn. Het is een gevoel wat er even is, maar niet je hele leven blijft hangen. Wie weet is het morgen weer over. En je hier bewust van zijn, maakt al een heel verschil.
3 oorzaken van onzekerheid
Oorzaken van onzekerheid
Er zijn verschillende oorzaken waarom je je onzeker kunt voelen. Wie weet herken jij jezelf wel in een of meerdere van de onderstaande redenen.
1. Je vindt jezelf niet capabel genoeg
Ook al krijg je honderden complimenten dat je het goed doet. Die ene opmerking over wat verbeterd kan worden weegt zwaarder. Die ene opmerking bevestigd namelijk jouw eigen denkwijze. Het stemmetje in jouw hoofd wat zegt: ‘ik kan het niet, het is niet goed genoeg.’
2. Je vergelijkt jezelf constant met anderen die beter zijn dan jij
Funest voor je zelfvertrouwen. Jezelf vergelijken met anderen. En ken je het dan ook dat jij jezelf gaat vergelijken met een stukje van een ander? Dat ene stuk licht je eruit en maak je groot. En dan denk jij, maar dat heb ik niet, dat kan ik niet, zo goed zal ik nooit worden, die ander is beter.
3. Je maakt je afhankelijk van anderen.
Als anderen waardering en bevestiging geven, groei je. Zie je wel. Ik kan het wel. Maar als ze het niet doen, voel jij je rot. En meestal krijg je niet de bevestiging op de punten waar jij bevestiging op nodig hebt of niet genoeg dat jij je er beter door voelt. Dus voel jij je rot. En herken jij je in een of meerdere van bovenstaande oorzaken? Maar wat kan je eraan doen?
1. Je kan het!
Herken jij jezelf in: Ik ben niet capabel genoeg? Je hebt het gevoel dat je de boel nept en hebt het idee dat je elk moment door de mand kan vallen. Dat ze erachter komen dat je niet zo goed bent als ze denken en ze er elk moment achter kunnen komen hoe het ‘echt’ zit. Bij onzekerheid leg je jouw punten ter verbetering, de dingen waar je minder goed in bent, onder de loep. Die vergroot je. Ken je de uitdrukking: Van een mug een olifant maken?
Als onzekere maak jij allemaal olifanten van de dingen die jij (nog) niet goed kan. En alle dingen die je wel goed kan, jouw talenten, jouw kwaliteiten, daar besteed je geen aandacht aan. Dat blijven muggen, of kleiner. Je besteed alleen de aandacht aan het kleine stukje van jezelf waar je niet blij mee bent. Zonde.
Achter elke valkuil zit een kwaliteit. Onderzoek voor jezelf welke kwaliteit erachter zit. Ben jij ‘onzichtbaar’? Dan zou jouw kwaliteit wel eens ‘bescheiden’ kunnen zijn. Ben jij een piekeraar? Dan kan jouw kwaliteit best ‘analytisch’ zijn. Krijg jouw talenten in beeld en focus je daarop. Wat maakt jou jij.
Opdracht: Schrijf voor jezelf alles op waar jij trots op bent, waar jij goed in bent, waar anderen van zeggen: Daar ben jij echt goed in! Hang deze lijst in het zicht. Dit is jouw zelfvertrouwensboost.
2. Maak een eerlijke vergelijking
Jezelf vergelijken met anderen slaat een gat in je zelfvertrouwen. Maar vraag jezelf eens af, als je aan het vergelijken slaat: ‘Is het wel een eerlijke vergelijking?’ Vergelijk jij jezelf, als startende in jouw werkveld, met die persoon die al 20 jaar het vak uitoefent? Goh, wat gek dat die ander beter is in zijn werk.
En dan de volgende vraag: ‘Vergelijk jij jezelf met de hele persoon, of alleen met een specifiek stukje?’ Zo was ik jaloers op het sportieve lichaam van een vriendin van mij. Naast haar voelde ik me direct onzeker. Ik wilde dat ook. Maar als ik naar het hele plaatje kijk wil ik niet 4 keer in de week sporten en alleen maar sla eten.
Ik weet niet eens waar ik de tijd vandaan moet halen om 4 x in de week te sporten en zo leuk vind ik het niet. Daarnaast ben ik een veel te grote levensgenieter om alleen maar sla te eten. Ik zou ook een soortgelijk lichaam kunnen hebben, maar dan moet ik er veel meer voor doen dan dat ik ervoor over heb.
Opdracht:
Beantwoord de volgende vragen:
• Vergelijk jij jezelf met anderen? In welke situaties?
• Is het een eerlijke vergelijking?
• Vergelijk jij jezelf met het hele plaatje?
• Klopt de vergelijking dan nog?
3. Jij bent oké
Voel jij je alleen oké als je waardering en bevestiging van andere krijgt? Het schouderklopje? Als volwassenen krijgen we dat helaas niet zo vaak meer. En als een ander iets over jou zegt, zegt dat ook iets over de ander. Die zal alleen dingen zeggen die hijzelf belangrijk vindt. Hoe zorg je dat je anderen niet meer nodig hebt om je beter over jezelf te voelen?
De oplossing is jezelf leren waarderen. Want als jij jezelf al niet leuk vindt, wat verwacht je dan van anderen. Jij bent niet als een ander. Gelukkig niet. Dat zou saai zijn als iedereen hetzelfde zou zijn. En durf eraan toe te geven. Want als jij jezelf bent en durft te zijn, in plaats van de persoon van wie jij denkt dat andere willen dat jij bent (kun je me nog volgen?) dan pas vinden ze jou leuk. Want voor die tijd laat jij jou niet zien, dus kunnen ze je ook niet leuk vinden.
Wees jezelf, er zijn al zoveel anderen
Ik probeerde vroeger altijd iemand anders te zijn om erbij te horen. En dat ging me niet zo goed af. Ik zette een ´masker´ op die eruitzag zoals ik dacht dat ze me leuk vonden. Het koste me enorm veel moeite. Voor mij kwam het moment dat ik mezelf mocht zijn toen ik tijdens een training even geen zin had om bij de rest te gaan zitten en mijn ‘masker’ op te zetten. Ik ging alleen buiten zitten. En toen kwamen ze bij mij zitten.
Ik deed mijn best niet, was even mezelf en toen kwamen ze juist. Ik snapte er niks van. Nu snap ik het wel. Mensen houden niet van nep. Mensen houden van echt. Hoe raar ook. En wij mensen hebben een onfeilbare antenne voor neppe mensen. Dat voelen we aan. Want dat masker klopt niet met alle non-verbale signalen. Het is niet altijd hetzelfde. Dus wordt het onbetrouwbaar. De mixed signals. Dus wees jezelf. Hoe spannend ook.
En dan vinden niet alle mensen je aardig, maar dat hoeft en kan ook niet. En zeg eens heel eerlijk. Wil jij die mensen die jij niet aardig vindt als vriend? Wil jij bij hun horen? Nee? Dan hoe je ook niet zo je best te doen.
Opdracht:
• Zijn er mensen waarbij jij je masker afzet, jij je jezelf bent?
• En vinden die mensen jou leuk?
• Wat laat jij zien als jij je masker afzet?
8 tips voor meer zelfvertrouwen
En dan nu de tips voor meer zelfvertrouwen, want dat is de reden waarom jij op dit artikel terecht bent gekomen :-).
1. Wees lief voor jezelf
Praat tegen jezelf alsof je tegen een vriend praat. Als een vriend de gedachten of zorgen die jij nu hebt over een situatie tegen jou zou vertellen, wat zou je dan tegen hem zeggen? Wees mild naar jezelf: het hoeft niet perfect. Ook jij bent een mens. Stel dat je de gedachten die in je eigen hoofd zitten tegen iemand anders zou zeggen. Dat kan je gewoon niet maken. Dat zeg je niet tegen iemand! Maar we eggen het wel tegen onszelf. Wees liever tegen jezelf.
2. Fake it till you make it
Als onzekere kan het zijn dat je graag zo onzichtbaar mogelijk wilt zijn. Je praat met zachte stem, houdt je op de achtergrond, maakt je klein enz. Als jij je gedraagt als een onzeker persoon, zal jouw omgeving je ook zo behandelen. Als jij je goed voelt over jezelf, straal je dat ook uit. Dus trek die kleren aan waar jij je mooi in voelt. Ga lekker naar de kapper, koop die nieuwe schoenen. Sta rechtop. Zorg goed voor jezelf. Want als jij je goed voelt over jezelf, straal je meer
zelfvertrouwen uit.
3. Accepteer jezelf zoals je bent
Het klinkt zo makkelijk. Maar regelmatig stellen hebben we eerst een aantal voorwaarden waar we aan moeten voldoen voordat het zelfvertrouwen ´komt´. Want als ik ben afgevallen, als ik een andere functie heb, als ik… dan pas heb ik zelfvertrouwen. Nee, zo werkt het niet. Zelfvertrouwen komt vanuit jezelf en het is jezelf accepteren zoals je bent. Met alles erop en eraan. Jij bent mooi, jij bent jij.
4. Kom in actie
Vaak triggert een bepaalde situatie of opmerking jouw onzekerheid. Dan start het piekeren en gaan je gedachten overuren maken. Je bedenkt alle mogelijke scenario’s van wat je anders had kunnen doen of wat de reden is dat die situatie is ontstaan. De voor jou meest plausibele mogelijkheid neem jij voor
waar aan. Lees niet de ´werkelijke meest realistische mogelijkheid´, maar de meest plausibele mogelijkheid in jouw hoofd die jouw zelfbeeld bevestigen.
En dit zelfbeeld gaat vaak niet over alles waar je goed in bent. Je baseert je keuze op die ene procent van wat nog niet zo goed gaat. Dus heb jij iets opgevangen wat je onzeker maakt? Onderneem actie en vraag het na. Anders gaan jouw gedachten met je op de loop en blijf je erin hangen.
5. Bereid je voor
Zie jij enorm op tegen een bepaalde situatie? Wat kun jij er nu zelf aan doen om de onzekerheid zoveel mogelijk weg te nemen. Bereid je voor. Zorg dat je weet waar je het over hebt. Moet jij bijvoorbeeld een onderwerp presenteren op je werk? Lees je goed in, bedenk de mogelijke vragen die gesteld kunnen worden en zoek het antwoord alvast op. Oefen het presenteren alvast. Dan hoef je je in ieder geval niet meer onzeker te voelen over de inhoud.
6. Doe succeservaringen op
Heel vaak gaan we iets juist niet doen omdat we onzeker zijn. Ga het wel DOEN! Begin klein en doe zo succeservaringen op. Als je gaat beginnen met bergbeklimmen start je ook niet met de Mount Everest. Je begint klein. En als dat lukt ga je een stapje verder enz. Wil je meer uitspreken wat je denkt? Oefen er mee bij mensen die dicht bij je staan en niet meteen bij die lastige collega waar je stiekem een beetje bang voor bent.
7. Wees eerlijk naar jezelf
Vaak mag je niet onzeker zijn van jezelf. Je zegt tegen jezelf ´Doe niet zo stom, stel je niet zo aan´. Het is alsof je de deksel op een stoompan probeert te houden. Je mag je niet zo voelen, het is niet zo. Maar het wil er wel uit. Het wil gehoord worden. Onder druk wordt iets groter. En na een tijdje ontploft
het. Je eigen onzekerheden erkennen zorgt ervoor dat ze hun grip ons verliezen. Dus als jij je onzeker voelt zeg je tegen jezelf: ´Ik merk dat dit me onzeker maakt. En dat is oké´.
8. Wil je meer weten?
Heb je nog vragen? Zijn er nog dingen niet duidelijk? Merk je dat je meer nodig hebt dan dit? Heb je behoefte aan nog veel meer tips over je grenzen aangeven, positief denken en je zelfvertrouwen vergroten? Download dan mijn ebook "Word de beste versie van jezelf".
Merk je dat je meer nodig hebt dan dit? Ik bied individuele coachtrajecten. Daarbij help ik jou aan de slag te gaan met jouw grenzen en je onzekerheid. En ja, die stap zetten is doodeng en als onzekere gaan er direct allemaal stemmetjes aan het werk. Je kan ook gewoon een gratis kennismakingsgesprek doen. Stapje, voor stapje. Dus neem gerust contact met me op.
Tot slot
Ga lekker aan de slag met de tips. Kies er een of twee tegelijk uit en focus je daarop. En wees lief voor jezelf. Als jij je hele leven lang al ‘last’ hebt van je onzekerheid, zal het, na het lezen van dit EBook, niet ineens over zijn (jammer he). Dus neem er de tijd voor. En als het lukt, meer zelfvertrouwen is geen constante.
Als het groeit, zul je soms momenten kennen dat je de hele wereld aan kan, net als het mannetje op de voorgrond. En dan, uit het niets, is er een trigger die
ervoor zorgt dat je je klein en zwak voelt, zoals het mannetje op de achtergrond. Zelfs als je je hele leven goed op de rit hebt, kan je soms nog overvallen worden door onzekerheden.
En dat is normaal. Als je je hele leven al te kampen hebt gehad met onzekerheid is het niet van de een op andere dag uit je leven verbannen. Het zal, ongenadig, soms de kop weer opsteken. Maar door dit artikel weet je nu beter hoe je er mee om kunt gaan.
