Toen ik jaren geleden voor de eerste keer de NLP Practitioner deed voelde ik mij daarna opgelucht en bevrijd. Net als wanneer je je huis weer eens helemaal hebt opgeruimd, alle kasten opnieuw hebt geordend en oude dingen hebt weggegooid en je daarna gewoon weer weet waar alles ligt.
NLP houdt voor mij dus vooral in dat je jezelf mentaal opruimt en ordent. Mijn emoties had ik op een rij, mijn gedachten waren geordend, het verleden lag netjes achter me en mijn toekomst voor me, ik wist hoe ik makkelijk de juiste beslissing kon nemen en dat gaf mij allemaal enorm veel lucht en ruimte. NLP is dus beslist niet vaag of zweverig het is superduidelijk en concreet en het mooie vind ik dat je daarna echt zelf aan de slag kunt met alle vaardigheden die je hebt geleerd.
Thuis werd het ook meteen opgemerkt door mijnvriendin dat ik NLP had gedaan. In plaats van dat ik tegen haar stond te schreeuwen dat ik het allemaal niet meer trok paste ik toe wat ik had geleerd: eerst controle over mijn eigen gedachten en gevoelens krijgen en van daaruit ingebedde commando’s uitdelen en excellent communiceren.
Wat is NLP?
NLP is een afkorting voor Neuro Linguïstisch Programmeren en bestaat dus uit drie onderdelen: het neuro gedeelte, het linguïstische gedeelte en het programmeren gedeelte.
Neuro
Met neuro wordt de manier waarop je brein werkt bedoeld. Met NLP leer je om je brein goed te gebruiken en om grip te krijgen op emoties en gedachten, nare ervaringen vanuit het verleden en angst voor de toekomst te neutraliseren en om goede beslissingen te nemen. Ook is het zo dat binnen NLP het maken van een fout niet verkeerd is, want fouten maken zijn er om van te leren en om ervoor te zorgen dat je een beter mens wordt.
Bovendien gaat NLP ervan uit dat alle kennis al in je zit, je moet het er alleen nog uit halen. Een ander belangrijk aspect van NLP is individuele vrijheid: iedereen kan worden wie die is en jij bent degene die voor je eigen geluk zorgt.
Linguïstisch
In dit deel staat taal centraal. In het dagelijkse leven leren we woorden en hun betekenis, grammatica, spelling en eventueel iets over stijl. Maar we leren weinig over hoe taal onbewust werkt in ons brein. Praten gaat bij wijze van spreken net zo automatisch als ademen en we zijn ons vaak niet bewust van hoe wij taal precies inzetten. Met het linguïstische gedeelte van NLP ga je taal begrijpen en leer je hoe taal werkt.
Volgens NLP wordt taal op twee manieren gebruikt: om specifieke informatie over te brengen of om te beïnvloeden zodat iemand iets gaat doen. Om informatie over te brengen of overgebracht te krijgen is het handig om dat zo specifiek mogelijk te doen. Daar gebruiken we binnen NLP het Meta model voor.
Om ervoor te zorgen dat je iemand meer kunt beïnvloeden, zodat het bijvoorbeeld waarschijnlijker is dat diegene iets voor je doet, of om ervoor te zorgen dat je speech of presentatie overtuigender is, wordt binnen NLP het Milton model gebruikt. Deze twee modellen leer je te gebruiken waardoor je op een hele andere manier gaat kijken naar wat taal met ons doet en hoe het gebruikt kan worden.
Het Metamodel
Het Meta model is bedoeld om zo specifiek mogelijk te communiceren door zo min mogelijk taal strategieën te gebruiken die de betekenis van jouw taal onduidelijker maken. Binnen dit model probeer je zo min mogelijk weglatingen, verdraaiingen en generalisaties te maken. Een simpel voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld de zin “heb je alles?”, wat je tegen je kind, partner of vriend zou kunnen zeggen voordat je weggaat.
Hierbij is “alles” de generalisatie, waardoor het heel onduidelijk is wat er precies bedoeld wordt en de kans groter is dat er toch iets wordt vergeten dan wanneer je zegt: “heb je je sleutels, telefoon, portemonnee en lunch?”. In het dagelijks leven is dit aan de orde van de dag, omdat je elke dag wel in situaties terecht komt waarin het essentieel is dat je zo specifiek mogelijk communiceert. Of dat nou tegen je kinderen is wanneer je ze probeert op te voeden of tegen je collega’s wanneer je werkoverleg hebt.
Het Miltonmodel
Dit model beschrijft taalpatronen die iedereen kan inzetten om anderen op een positieve manier te beïnvloeden. Het zijn taalpatronen die Richard Bandler en Grinder overgenomen hebben van Milton Erickson, de grondlegger van moderne hypnotherapie. Binnen NLP wordt het Miltonmodel gebruikt om mensen in een goede/gewenste richting te beïnvloeden en voor hypnose.
Ook dit model is aan de orde van de dag; elke dag is er namelijk wel iets dat je gedaan wil krijgen door vrienden, familie of collega’s. Sterker nog, bijna iedereen gebruikt het ook dagelijks alleen dan in een onwetende en onbewuste vorm. Het doel van NLP is de bewustwording van deze twee modellen waarna je onderbewustzijn leert het op een beter manier toe te passen in je dagelijkse leven.
Oppervlakte en dieptestructuur
Taal zorgt eigenlijk alleen maar voor een magere weergave van wie we werkelijk zijn. Daarom is taal ook altijd beperkend en noemen we het dan ook de oppervlaktestructuur binnen NLP. We hebben onderling wel afspraken gemaakt over de globale betekenis van taal zoals bijvoorbeeld over het woord ‘hond’. We hebben afgesproken dat een hond een viervoeter is, een vel heeft, kan blaffen en kwispelen, een natte neus heeft enzovoort. Klinkt logisch en voldoende toch?
Maar, om een voorbeeld te geven van de ontoereikendheid van taal kun je een oefening doen. Denk nu bijvoorbeeld aan een hond. Stel nou dat we iedereen die dit gratis rapport leest zouden afgaan om te vragen wat voor een hond zij in gedachte hadden, dan is het heel onwaarschijnlijk dat iedereen precies dezelfde hond voor zich zag.
Dat komt enerzijds natuurlijk omdat ik de vraag niet specifiek heb gemaakt (het Meta model niet heb toegepast) maar anderzijds en nog
veel belangrijker: iedereen geeft een andere betekenis aan hond omdat iedereen een andere ervaring heeft met honden en dus heeft iedereen een ander beeld, idee of gevoel bij het woord hond. Deze subjectieve, individuele interpretatie en interne reactie op woorden noemen we de dieptestructuur.
Iedereen heeft dus zijn eigen dieptestructuur en die is opgebouwd uit de betekenis die jij aan iets geeft door de ervaring die jij met dat iets hebt aan de hand van je vijf zintuigen. Dit leidt ons tot een andere vooronderstelling van NLP. Binnen NLP wordt er namelijk vanuit gegaan dat je alles doet en ervaart door middel van je vijf zintuigen: horen, zien, voelen, proeven en ruiken.
Hier zie je natuurlijk onmiddellijk dat er in het contact met anderen al heel snel “vertaal” problemen kunnen ontstaan omdat er wezenlijke verschillen zijn in de ervaringen die jullie hebben meegemaakt waardoor verschillende wereldmodellen zijn geconstrueerd. Hierbij betekent een wereldmodel de complexe verzameling van kennis, inzicht, verbale en non-verbale vermogens, emoties, gedachten en opvattingen, bewust en onbewust, die bepalend zijn voor hoe jij de werkelijkheid beleeft.
Door te ervaren leren wij en met taal beschrijven we onze ervaring van de werkelijkheid. Jouw beschrijving van jouw ervaring over de werkelijkheid is echter niet compleet, want het beschrijft alleen maar jouw ervaring van de werkelijkheid in woorden, die vervolgens geïnterpreteerd worden door het wereldmodel van de luisteraar. Daarbij komt dat het frequent gebeurt dat mensen dingen weglaten, dingen vervormen of generaliseren, wat tot nog verdere vertaalproblemen leidt.
Met NLP kan je ervoor zorgen dat je een bewustzijn creëert voor het feit dat de werkelijkheid niet te kennen is, dat iedereen zijn eigen werkelijkheid heeft, en dat iedereen dus maar een kleine kaart heeft van een oneindig gebied en dat er dus talloze vertaalproblemen de hele dag door ontstaan. Door ze te leren herkennen, te tackelen, en je wereldmodel te verrijken krijg je grip op taal en hoe jij taal wilt inzetten, om op die manier zo specifiek mogelijk te communiceren of dingen gedaan te krijgen of te veranderen. Een super handige vaardigheid voor in je dagelijks leven.
Programmeren
Dit deel gaat vooral over je vijf zintuigen, hoe die zijn geprogrammeerd, hoe je je zelfbeeld hebt geprogrammeerd, je gedragsstrategieën hebt gemaakt, en hoe je tegen je verleden en je toekomst aan kijkt. Eerst is het belangrijk om te begrijpen wat het onderscheid is tussen bewustzijn en onbewustzijn een onderscheid dat vaak wordt gemaakt binnen NLP- en wat de relevantie hiervan voor het programmeren gedeelte is. Alle hersencellen die bewuste ervaringen produceren noemt men in NLP bewustzijn, de rest wordt het onbewustzijn genoemd, waar het overgrote gedeelte van je hersenen uit bestaat.
Je bent dus of bewust of niet. Fietsen heb je geleerd en nu heeft je onbewustzijn het overgenomen en fietst het automatisch voor jou, dan kun jij lekker ondertussen iets anders doen. Je ademt ook onbewust: stel je voor je zou bewust adem moeten halen dan had je geen tijd meer om iets anders te doen. Natuurlijk is het zo dat onbewuste processen bewust gemaakt kunnen worden, bijvoorbeeld wanneer je ademoefeningen doet.
Binnen NLP doe je dat alleen maar om ervoor te zorgen dat je de dingen die je onbewustzijn doet worden geoptimaliseerd, zoals het maken van de juiste beslissing. Door, bijvoorbeeld, op een bepaalde abstracte manier voor jezelf een dertigjarenplan te maken zorg je ervoor dat je onbewustszijn wordt aangestuurd om keuzes te maken die jou dichter bij je droom brengen.
De gevoelsomdraai techniek
Dit is een NLP basis techniek die ik je graag wil mee geven om alvast uit te proberen bij jezelf. De oefening hoor je eigenlijk alleen maar te doen als je je naar voelt. Maar als je je op dit moment niet naar voelt maar wel deze oefening wil testen dan dien je eerst even aan een naar moment uit het verleden terug te denken en te voelen wat je toen voelde, dan kan je met dat nare gevoel aan de slag.
Stap 1
Traceer eerst hoe het negatieve gevoel door je lichaam loopt. Om je nare gevoel in stand te houden moet je brein het gevoel door je lichaam verplaatsen. Deed je brein dit niet dan zou het nare gevoel uitdoven en zou er geen probleem zijn, net als dat je op een goed moment niet meer zou voelen als iemand met een constante druk op een plek op je arm drukt. Het gevoel moet dus een bepaalde beweging maken. Vind dus uit waar het negatieve gevoel begint, en voel waar het vervolgens heen gaat of wat voor beweging het maakt.
Blijf het gevoel volgen totdat het het lichaam verlaat of het beginpunt weer bereikt. Bij 95% van de mensen bevindt het nare gevoel zich meestal als een soort ronddraaiend rad in de buik, of als een samenknijpend gevoel in je keel.
Stap 2
Zodra je de beweging van je negatieve gevoel door hebt, projecteer dit dan buiten je lichaam op een groot wit doek, zodat je het als het ware kunt zien, en geef het gevoel een kleur. Stel dat het een draaiend gevoel in je buik is dat tegen de klok in draait dan is het dus de bedoeling dat je die beweging voor je ziet in de kleur die je erbij vindt passen.
Stap 3
Vervolgens ga je met een kleur die je fijn vindt over dit gevoel heen in tegengestelde richting. Je begint dan dus bij het einde en eindigt bij het begin
Stap 4
Duw dit patroon weer terug in je lichaam en begin dit omgedraaide patroon door je lichaam te bewegen.
Stap 5
Doe dit steeds sneller, of juist langzamer totdat het oude gevoel helemaal is weg gedoofd en je geen last meer hebt van dat negatieve gevoel. Je zult merken dat je je direct fijner voelt!
Extra stap 6
Soms wil het geval dat er meerdere negatieve gevoelens tegelijk spelen, dus kan het zo zijn dat je de oefening vaker moet doen om vrij te zijn van negatieve
gevoelens. Herhaal deze oefening dus net zo lang totdat je alle mogelijk negatieve gevoelens op deze manier geneutraliseerd hebt!
Bijvoorbeeld
Angst voor honden. Stel je hebt angst voor honden. Zodra je in een situatie komt waar honden zijn, voel je de angst door je lichaam razen. Dan is het de
bedoeling dat je dit gevoel traceert, naar buiten projecteert, omdraait in een andere kleur en weer terug in je lichaam duwt. Ga dit omgedraaide patroon zo snel of langzaam mogelijk door je lichaam heen bewegen net zo lang tot je angst verdwenen is. Test nu of het goed gelukt is door een hond te zoeken en die te aaien.
Het is wel handig je te realiseren dat het moeilijker is om deze techniek van papier te leren. Het gaat immers om gevoel en het is ook veel makkelijker en fijner wanneer iemand dit voor de eerste keer bij jou doet, zodat het helemaal duidelijk is wat precies de bedoeling is. Desalniettemin zijn dit wel de stappen die je moet maken en kan je hier al mee aan de slag. Bij een NLP Practitioner opleiding of een NLP cursus leer je om deze en nog veel meer technieken bij jezelf
en bij anderen te doen.
Het ABC model
Naast de drie kernonderwerpen van NLP is ook het ABC model uit de toegepaste gedragsanalyse een mega handige tool voor het geven van feedback. Doormiddel van het ABC-model uit de toegepaste gedragsanalyse leer je op een hele handige manier hoe je ervoor kunt zorgen dat je gewenst gedrag stimuleert bij de mensen om je heen. ABC is een afkorting voor het volgende: De B in dit model staat voor Behavior, het Engelse woord voor gedrag; De A staat
voor Antecedent, hetgeen aan het gedrag voorafgaat; En de C staat voor Consequentie, hetgeen dat na het gedrag komt.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat juist de C veel meer invloed heeft op toekomstig gedrag maar dat onze focus als opvoeder vaak ligt op A. Vaak vertellen we mensen meestal vooraf wat ze moeten doen of hoe ze zich dienen te gedragen terwijl het achteraf geven van feedback veel beter werkt om gedrag te kunnen veranderen. Het is dus veel effectiever om je kind, collega of partner bij gewenst gedrag of inzet achteraf heel veel complimenten te
geven.
Negatief gedrag daarentegen dien je te negeren. Dat klinkt misschien raar, maar het werkt echt! Natuurlijk heb je soms ook te maken met probleemgedrag, gedrag dat storend is en een negatieve invloed heeft op de persoon, op de omgeving, of op de situatie. Daar reageer je volgens het ABCmodel op een neutrale, haast zakelijke manier op. Belangrijk is het dan om te belonen wanneer iemand zich inzet om het ongewenste gedrag te vervangen door gewenst gedrag.
Belonen doe je voornamelijk door extreem positief en blij te reageren, complimenten te geven, of materiële beloningen te geven voor positief gedrag. Maar vaak hebben we te maken met gedrag wat beïnvloed wordt door gevoelens en gedachten. Bijvoorbeeld: het kind gedraagt zich telkens weer agressief maar dat komt eigenlijk voort uit de vooronderstelling dat het kind zich waardeloos voelt (negatief zelfbeeld). En dat kun je dus uitstekend veranderen met NLP omdat je op een simpele en makkelijke manier gedrag kunt veranderen en oude patronen kunt vervangen door nieuwe zoals ik bovenstaand heb uitgelegd.
Tot slot
Ik hoop dat ik je met dit blogartikel meer kennis heb kunnen geven over wat NLP inhoudt, wat je er zelf mee kan en welke toegevoegde waarde het heeft voor jou als collega, opvoeder en partner. Hoe veel je ook leest over NLP blijft het toch het beste om NLP zelf te doen. Het is eigenlijk een activiteit want om het je echt eigen te maken en te implementeren in je leven is het handig om al die technieken te leren door ze te doen en te oefenen.
Wil je meer leren over NLP? Volg dan de gratis training met zeer waardevolle informatie en inzichten.
