Wat zijn mijn kernkwaliteiten?

De informatie in dit blogartikel is een mengeling van mijn persoonlijke visie en mijn ervaringen met het werken met de kernkwaliteiten en kernkwadranten van Daniel Ofman. Ik heb dit artikel speciaal voor jou geschreven opdat je de methoden en technieken die erin beschreven staan voor jezelf kunt gebruiken en toepassen.

Ik heb er veel aan gehad om te ontdekken dat datgene waar ik niet zo goed in was ook zijn positieve tegenhanger had. In mijn online coachingsessies kom ik veel mensen tegen die vooral weten waar ze niet goed in zijn. Het model van de kernkwaliteiten van Ofman kan daar prima mee overweg. Of je nu uitgaat van je kwaliteiten of juist van datgene waar je niet zo trots op bent, het kan allebei. En meer zelfs, zoals je zult lezen.

Zoals duidelijk mag zijn gaat dit artikel over kwaliteiten en de daarvan afgeleide valkuilen, uitdagingen en allergieën. Die kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën kun je vanuit diverse invalshoeken bekijken. In dit artikel kijken we naar de kernkwadranten in zijn algemeenheid en in relaties. En naar kernkwaliteiten onder stress.

Ontdekken waar ik goed in was, heeft mijn zelfvertrouwen destijds een flinke oppepper gegeven. Ik vond mezelf heel lang niet zo geweldig en cijferde me veel te gemakkelijk weg in relaties. Niet handig en zeker niet om gelukkig van te worden. De kernkwadranten gaven mij inzicht in hoe de interactie tussen mij en anderen verliep.

Maar meer nog gaven ze me inzicht in hoe onder andere mijn daadkracht en ongeduld bij elkaar horen. Dat het een niet zonder het ander kan. En dat ik zonder mijn ongeduld niet ‘heel’ kan zijn. Dat bracht rust, acceptatie en ruimte. En daarom deel ik deze theorie graag met je. Opdat ook jij die inzichten tot je kunt nemen en kunt ontdekken hoe ook jouw minder plezierige eigenschappen een intrinsiek onderdeel zijn van wie jij bent. Het een kan niet zonder het ander.

En inmiddels heb ik het idee dat het leven en ik vrienden zijn. We kennen elkaar en houden van elkaar. Betekent dat dat ik me nooit meer verdrietig of boos  voel? Nee, zo zit het niet in elkaar. Wel is er veel meer begrip, zowel voor mezelf als voor anderen, omdat ik veel eerder herken waar ik en de ander in het proces zitten. En daar hebben de kernkwadranten in belangrijke mate aan bijgedragen. En dat gun ik jou ook!

Maak gebruik van je zwakke punten!

Als ik mijn coachees in bijvoorbeeld een loopbaantraining vraag wat hun kwaliteiten zijn, vinden veel van hen het heel moeilijk die op te noemen. En in het niet kunnen opnoemen van hun sterke punten schuilt meteen al een kwaliteit. Veel mensen hebben van huis uit het motto: ‘Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg’, meegekregen. In de praktijk heeft dat bij velen geleid tot een vorm van bescheidenheid. Wat uiteraard, mits gebruikt in de juiste context, een heel mooie kwaliteit is.

Maar hoe zit dat nu met die context en kwaliteiten? Daniel Ofman heeft er jaren geleden een mooi boek over geschreven: Bezieling en kwaliteit in organisaties. Een boek dat de relaties tussen kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën heel inzichtelijk beschrijft.

Wat zijn kwaliteiten?

Ik ga mijn best doen je er wat van mee te geven. Wat zijn kwaliteiten? Kwaliteiten zijn positieve eigenschappen, zoals betrouwbaarheid, creativiteit, humor, geduld en daadkracht. Over het algemeen heb je meerdere van die kwaliteiten en de specifieke combinatie van de door jou ontwikkelde kwaliteiten maken jou tot de unieke mens die je bent.

Je kunt jouw verzameling aan kwaliteiten ook zien als een palet met verschillende kleuren. Jij kiest jouw favoriete kleuren, mengt ze op jouw eigen, unieke manier en zo ontstaat jouw persoonlijke kleurschikking. Kernkwaliteiten zijn enerzijds vaak al heel jong aangeleerd, maar zijn tegelijkertijd niet onveranderlijk. Je kunt altijd weer nieuwe kwaliteiten ontwikkelen.

Situatieafhankelijk

Kwaliteiten zijn niet in iedere situatie en op elk moment kwaliteiten. Of een kwaliteit een kwaliteit is hangt onder andere af van de context en de manier waarop je de eigenschap gebruikt. Als je teveel van je kwaliteit gebruikt, wordt het ook je valkuil. Mijn drammerigheid in bepaalde situaties is een teveel van mijn daadkracht. En mijn flexibiliteit kan soms ook wel eens wispelturigheid tot gevolg hebben.

Mijn zelfverzekerde gedrag in bepaalde situaties heeft bij sommige mensen ook wel eens een associatie met arrogantie opgeroepen. Volg je me nog? Arrogantie ontstaat namelijk als je een teveel aan zelfvertrouwen hebt.

Onlosmakelijk met elkaar verbonden

Kwaliteiten en valkuilen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als je je dat niet bewust bent, stap je volkomen onbewust en heel gemakkelijk in je valkuil. Ben je je er daarentegen wel van bewust, dan kun je je gedrag leren bijsturen, zodat je minder snel in je valkuil stapt. Je krijgt meer greep op je interactie met andere mensen.

Je gaat het proces van interactie tussen jezelf en de ander beter begrijpen en doorgronden. Het resultaat is dat je beter en gemakkelijker af kunt stemmen op  de  ander  en gemakkelijker  samen een  win-winsituatie  creëert.

Aanvullend

Als je wilt voorkomen dat je in je valkuil stapt, moet je je realiseren wat je uitdaging is. Je uitdaging is die eigenschap die je nodig hebt om te voorkomen dat je in je valkuil stapt en is het positief tegenovergestelde van je valkuil. Het tegenovergestelde van bijvoorbeeld drammerigheid is geduld. Geduld is wat ik nodig had/heb om effectiever te zijn in mijn gedrag.

Als ik geduldige daadkracht vertoon in mijn gedrag, dan bereik ik mijn doelen veel gemakkelijker. Kernkwaliteiten en uitdagingen zijn aanvullende kwaliteiten van elkaar. Je kernkwaliteit is je persoonlijke kracht. Dat gedrag heb je al geconditioneerd en vertoon je moeiteloos. Het is dat gedrag waarmee andere mensen je typeren. Zo kennen ze jou.

Je uitdaging voorkomt dat je te ver doordrijft en in je valkuil stort. Het risico is dat je een uitdaging niet ziet als aanvulling maar als tegenstrijdig met je kwaliteit. Het voelde voor mij in eerste instantie heel frustrerend om geduld te moeten ontwikkelen naast mijn daadkracht. De daadkracht in mij wil opschieten en geduld betrachten voelt daarin als frustrerend.

Toch klopt het dat geduld mij geholpen heeft in mijn daadkracht. Daar waar ik vroeger mensen van me afstootte, omdat ik te drammerig was, zorgde het ontwikkelen van mijn geduld ervoor dat relaties intact blijven. En belangrijk is natuurlijk om de balans te vinden tussen beide zaken, zodat er sprake is van een waardevolle aanvulling op elkaar.

Irritatie

Sommige mensen werken op je irritatieklier, dat zul je vast wel herkennen. En volautomatisch heb je misschien net als veel anderen de neiging om de oorzaak daarvan buiten jezelf te plaatsen. “Als die ander nou maar niet zo….” Als je jezelf op dit soort gedachten betrapt, is je allergie aan het werk.

Je allergie is een bron van potentiële conflicten. Meestal is er sprake van allergie als iemand gedrag laat zien dat het negatief tegenovergestelde is van jouw kwaliteit. En ook een teveel van jouw uitdaging kan ergernis opwekken. Vaak reageer je allergisch als je een teveel ervaart van wat jij nog te leren hebt. Ik ergerde me vroeger (en soms nog wel) blauw aan mensen die passief zijn.

Want passieve mensen laten mij zien dat ik nog een beetje meer geduld moet opbrengen. En tegelijkertijd is het opgeven en passief worden ook wat ik uiteindelijk doe als ik het echt helemaal niet meer zie zitten, maar dat mag ik dan weer niet van mezelf. Je ergeren aan eigenschappen van een ander, wat je doet als je je allergie ontmoet, laat je zien dat je zelf onderweg bent om in je valkuil te stappen.

Passieve mensen roepen moeiteloos dramgedrag in mij op. Niet zo effectief, maar dat is wel wat er gebeurt. In een schema ziet het er als volgt uit.

Zwak wordt sterk

Hoe kan ik nu gebruik maken van mijn zwakke punten? Mijn weten dat mijn geduld van nature minder ontwikkeld is, maakt dat ik beter tot mijn recht kom in situaties waarin actie gevraagd wordt. Als ik blijf zitten in situaties waarin een groot beroep op geduld wordt gedaan, doe ik mezelf en mijn omgeving tekort. Ik heb dan drie koninklijke keuzes: Ik accepteer dat er is wat er is en verzet me niet langer. Ik creëer een andere omgeving waarin mijn daadkracht tot zijn recht komt. Of ik ontwikkel mijn geduld.

Onder stress

Wat gebeurt er met een kwaliteit als je onder druk komt te staan? Druk zorgt ervoor dat je in eerste instantie teveel van het goede laat zien en daarmee in je valkuil stapt. Neemt de druk dan nog verder toe, dan schiet je in je allergie. Als mijn daadkracht niks oplevert en drammen ook niet, dan weet ik het niet meer en val ik helemaal stil en word ik passief.

Anderen herkennen me niet meer en ik mezelf eigenlijk ook niet. Dergelijk gedrag past totaal niet bij me. Ik ben van de actie en van doen, doen, doen. Als ik passief word, wordt het tijd om een time-out te nemen, want er ligt dan een crisis op de loer.

Leren van elkaar

Wat gebeurt er als je iemand ontmoet die op je lijkt? Meestal heb je wel respect voor zo iemand. Maar soms ook kun je diegene niet uitstaan. Dat gebeurt op het moment dat jouw valkuil ziet in de ander. Als de ander doorslaat in zijn teveel van de kwaliteit. Je hebt dan de neiging alleen naar het positieve in jezelf te kijken.

En niet van jezelf te accepteren dat je ook die negatieve tegenhanger in je hebt. Ze horen bij elkaar en kunnen niet zonder elkaar. Als je dat  accepteert, zul je minder snel en minder vaak botsingen hebben in je buitenwereld.

Tegenpolen

Wat gebeurt er als je je tegenpool tegenkomt? Je tegenpool kun je gemakkelijk herkennen als je eigenschappen tegenkomt die jouw allergie weerspiegelen. Vaak kun je het herkennen in de vorm van minachting als je je allergie tegenkomt. Dus wanneer je minachting voor iemand voelt, pas op je tellen, want de kans is groot dat je in je je allergie tegenkomt.

Je ontkent dan een deel van jezelf wat je nog te ontwikkelen hebt. Een deel wat je niet zo leuk vindt, maar wat je net als iedereen ook in je hebt. Je allergie in een ander tegenkomen, maakt je kwetsbaar, waardoor je gemakkelijk in je valkuil terechtkomt. Belangrijk is het daarom om je ook hiervan bewust te worden, zodat je uit je valkuil kan blijven en je meer je uitdaging ontwikkelt.

Vaak ben je allergisch voor het teveel van het goede van wat je nog te ontwikkelen hebt (je uitdaging). Oftewel: je leert het meest van degenen aan wie je je het meest ergert. Kom je iemand tegen voor wie je allergisch bent, dan helpt het om te kijken naar de kwaliteit achter het gedrag van de ander. Zo kun je altijd ook de kwaliteit van de ander in beeld brengen.

Door je dat bewust te worden kun je ook het aanvullende zien en kan er een geweldige basis ontstaan om met elkaar samen te werken. En de ander is natuurlijk een geweldige spiegel voor wat jij nog te leren (je uitdaging) hebt.

Kwaliteiten zijn niet altijd kwaliteiten

Alle kwaliteiten hebben waarde in een bepaalde context, in een bepaalde omgeving. Daadkrachtig zijn is een mooie kwaliteit, maar je hebt er niets aan als er niets te doen is. Geduld is ook een schone zaak, maar als het neerkomt op actie, actie, actie, dan helpt geduld je daar niet in.

Ik kan soms nogal allergisch zijn voor mensen die heel erg op de details zijn, maar ik zou niet graag geopereerd willen worden door een chirurg die niet heel erg van de details is. Dus realiseer je dat elke kwaliteit een bepaalde omgeving nodig heeft om tot bloei te komen.

Het is de omgeving waarin je verkeert, die bepaalt of jouw kwaliteit in die situatie een kwaliteit is, of juist een belemmering. Als je je dat bewust bent, kun je beter inspelen op verschillende situaties door je gedrag af te stemmen op die specifieke situatie. En kun je ook meer respect opbrengen voor de eigenschappen en kwaliteiten die andere mensen laten zien, die aanvullend  of misschien wel tegengesteld zijn aan die van jou.

Als je roze en oranje mooie kleuren vindt, dan zijn dat vooral mooie kleuren omdat je andere kleuren minder mooi vindt. Maar zonder die andere kleuren zijn roze en oranje ook minder mooi. Je hebt het geheel nodig om te kunnen genieten van jouw kleurenpalet.

Willekeurige beginpunten

Het voordeel van de manier van kijken vanuit de kernkwadranten is dat je op elke plek in het model kunt insteken. Je hoeft niet de kwaliteit als uitgangspunt te nemen. Zoals al eerder gezegd weten veel vrouwen vooral waar ze niet goed in zijn. Dat kun je ook prima als beginpunt nemen.

Als je weet waar je niet goed in bent, dan neem je bijvoorbeeld je valkuil als beginpunt en kijk je naar de kwaliteit die daarbij hoort. Of, als je weet aan welke mensen je je ergert, kun je daaruit afleiden, welke kwaliteit bij jou hoort. En dat geldt niet alleen voor jezelf, maar natuurlijk ook voor anderen aan wie je je misschien ergert of wiens eigenschappen je bewondert.

Dubbele kwadranten

Het ontdekken van je kernkwaliteiten met bijbehorende valkuil, uitdaging en allergie kun je ook goed gebruiken in allerlei soorten relaties. Als je leidinggevende bent, kun je ze gebruiken om functioneringsgesprekken met je medewerkers voor te bereiden. Of als je in de opvoeding van je kinderen tegen problemen aanloopt, kan het helpen om eens te kijken hoe dat bij jou en je kind zit.

De confrontatie aangaan met anderen voor wie je allergisch bent, kan je veel opleveren. Je wordt je er bewust van dat jouw allergie betrekking heeft op jouw uitdaging. Dit maakt je milder en minder oordelend naar de ander. Je verdraagzaamheid neemt toe net als je zelfkennis. Bovendien kun je via jouw allergie ook de kwaliteiten van de ander in beeld brengen. Je kunt hiervoor de dubbelkwadranten gebruiken.

Wat zegt dit over mij?

Stel dat je je ergert aan iemand die je passief vindt. Juist doordat je daar zo allergisch voor bent, kun je beter eerst naar jezelf kijken en nagaan wat dit over jou zegt. Je kunt dan het beste een kernkwadrant maken met je allergie als uitgangspunt. Als je dit verder uitwerkt, zul je ontdekken dat het veel meer over jou zegt dan over de ander.

Alleen al die ontdekking maakt dat je anders gaat reageren op de ander. Je ergert je minder. Toch kan het nog zijn dat je vindt dat je ook iets met het gedrag van de ander wilt doen. Door een tweede kwadrant te maken waarin je de kwaliteit, valkuil, allergie en uitdaging van de ander in kaart brengt, kun je ontdekken wat de ander te ontwikkelen heeft.

Soms is dat kwadrant het tegenovergestelde van die van jou, maar dat hoeft niet. Niet elke kwaliteit heeft dezelfde valkuil. Meerdere opties zijn mogelijk. Om de ander effectief te kunnen helpen veranderen, zul je bij jezelf moeten beginnen. Als je samen met je medewerker (of met je partner of kind of vriendin, etc.) de kwadranten uitwerkt, laat je de ander intact.

Je legt niet de nadruk op wat er mis is met de ander. Integendeel… Je brengt ook in beeld wat er positief is en hoe de ander zich eventueel verder kan ontwikkelen. De richting (uitdaging) voor verdere ontwikkeling wordt zichtbaar gemaakt. Gezien worden in je totaliteit, weliswaar met je valkuilen en allergieën, maar ook met je kwaliteiten en uitdagingen, voelt heel anders dan alleen maar gezegd krijgen dat je wat minder passief moet zijn.

Zelf oefenen met jouw kwaliteiten?

Voorbeelden van kwaliteiten, uitdagingen, valkuilen en allergieën vind je hieronder.

Voorbeelden van valkuilen en allergieën

Maak voor jezelf een aantal kernkwadranten

Instructie

1. Noteer onder het kopje kwaliteiten alle zaken waar je goed in bent of waarvan anderen vinden dat het een kwaliteit van je is. Je kunt hierbij gebruik maken van de voorbeelden op de vorige pagina’s. Noteer vervolgens aan de rechterzijde de vervormingen die kunnen optreden.

2. Noteer onder het kopje vervormingen alle zaken waarop anderen kritiek op je hebben en/of gedragingen/eigenschappen waar je het zelf moeilijk mee hebt. Probeer vervolgens onder het kopje kwaliteiten de tegenhangers van deze negatieve begrippen te benoemen.

Deze oefening is heel persoonsgebonden: de een kan volgzaamheid ervaren als een positieve kwaliteit, terwijl een ander dit juist als vervorming bestempelt.

Vul nu aan de hand van onderstaand schema jouw kernkwadranten in

Welk inzicht levert deze oefening je op? En wat ga je daarmee doen in jouw dagelijks leven?

Tot slot

Ben je nieuwsgierig geworden naar wat ik eventueel nog meer voor jou kan bieden? Wil jij jezelf graag verder ontwikkelen op het gebied van mindset, mentale gezondheid en persoonlijke ontwikkeling? Wellicht dat de Puur Mindset Academy Masterclass dan iets voor jou is. Dit unieke online programma zorgt er voor dat de kwaliteit van jouw leven naar een next level gaat en het zorgt tevens voor meer persoonlijk geluk en succes.

Wil je graag meer informatie over dit online programma? Klik dan hier >>