Wat zijn gevoelens?

Voelen is bewust worden van iets dat je aanraakt, wat in je lichaam gebeurt, of van iets dat je emotioneel raakt. Bij het voelen worden bepaalde zintuigen gebruikt, ontstaat er besef en wordt betekenis gegeven aan deze ervaring.

Bijvoorbeeld:

• hij voelde een knoop in zijn maag
 • zij voelde dat ze moest niezen
 • ze voelde geen liefde, alleen maar haat
 • hij voelde aan dat het gesprek ten einde was
 • de stof voelde zacht aan

Andere woorden voor “voelen” zijn bijvoorbeeld: gewaar worden, ervaren, opmerken, beseffen, beleven.

Waar komen gevoelens vandaan?

Gevoelens stromen en komen van dieper uit jezelf, het is een innerlijk “weten”. Gevoel is een innerlijke gewaarwording, een bepaalde gemoedstoestand. Je kunt aangedaan zijn en bijvoorbeeld een gevoel van opwinding, een rot gevoel of een goed gevoel ervaren. Met het denken wordt de waarneming gereguleerd en ontstaat een bewuste beleving. Je voelt en weet dat iets belangrijk is. Sommigen noemen gevoelens daarom ook “fluisteringen van de ziel”. Vergeleken met emoties zijn gevoelens meer blijvend van aard.

Wat kunnen gevoelens betekenen?

Het onderkennen van gevoelens, zoals in het vorige hoofdstuk, geeft iemand meer informatie over zichzelf in een bepaalde situatie. Het helpt om bijvoorbeeld te ontdekken wat belangrijk is en bovendien motiveert het tot handelen.

Gevoelens onderkennen en toelaten is iets anders dan ze zonder meer accepteren. Bewust toelaten betekent de werkelijkheid van het moment onder ogen zien: het is zoals het is en dit gevoel roept het nu bij mij op... Daarna kun je tot actie komen (of niet).

Bijvoorbeeld:

• een gevoel van genieten wil je herhalen
• een gevoel van schuld motiveert je om iets goed te maken
• een gevoel van angst leidt tot vermijding van iets of iemand of de moed om het onder ogen te zien.

Door de gevoelsmatige reactie kunnen we ons realiseren dat een gebeurtenis belangrijk voor ons is. We worden geraakt door iets en de gebeurtenis krijgt betekenis.

Dagelijkse ervaringen worden gekleurd door een mix van gevoelens. Soms roept iets veel gevoelens op, in alle diversiteit, soms is de afwezigheid van gevoelens kenmerkend voor een situatie. Alles kan, iedereen ervaart gevoelens op zijn eigen manier en reageert op zijn eigen manier op een bepaalde situatie, met een eigen intensiteit en diversiteit aan gevoelens.

Of het nu vrolijk of verdrietig voelt, liefdevol of agressief, geïnspireerd of passieloos, alle ervaringen en gevoelens horen bij het mens-zijn. Om het contrast in verschillende typen ervaringen te benadrukken worden ze hierna in drie tweetallen tegen elkaar afgezet: positief en negatief, zwart en wit, licht en donker, eb en vloed, yin en yang.